ความเครียดจากงาน “ท่วมท้น จนล้น” บั่นทอนชีวิตส่วนตัว
(Stress Spillover Part 1)
หลายๆ คนคงเคยได้ยินกันบ่อย เกี่ยวกับ Work-Life Balance (การรักษาสมดุลระหว่างเรื่องงานและชีวิตส่วนตัว) หรือการหาวิธี “จัดลำดับความสำคัญ” ของงาน ในขณะเดียวกันก็จัดลำดับความสำคัญของชีวิตนอกเหนือจากงานด้วย เช่น สุขภาพ ความสุข ครอบครัว เวลาว่าง
และถ้าเรารักษาสมดุลระหว่าง 2 สิ่งนี้ไม่ได้ล่ะ ...
ความเครียดจากงาน จะส่งผลเสียต่อชีวิตประจำวันและความสัมพันธ์ของเราอย่างไร?
ตามไปดูกันค่ะ
แม้เราตั้งใจจะหลีกเลี่ยงมากแค่ไหน แต่ปัญหาที่ทำงานก็ปะปนมาสู่ชีวิตที่บ้านได้ หากสังเกตดีๆ เราจะพบว่าในทุกวันหากมีปัญหา หรือสิ่งท้าทายใหม่ๆ ที่เราต้องเจอในที่ทำงาน “ความเครียด” ที ่เราจัดการไม่จบในวันนั้น ดูเหมือนจะส่งผลกระทบต่อ “ความสัมพันธ์” ที่บ้านของเรา เช่น หงุดหงิดเรื่องงาน แล้วกลายเป็นมาลงกับคนที่บ้าน
ในทางจิตวิทยามีแนวคิดเรื่อง Spillover และ Crossover ที่จะช่วยอธิบายให้เราเข้าใจได้ว่า “ความเครียดจากที่ทำงาน ล้นออกมาสู่ที่บ้าน” ได้อย่างไร และทำไมมันจึงเกิดขึ้น
แต่ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักตัวการ “ความขัดแย้งในเรื่องงาน-ชีวิตส่วนตัว” (Work-Life Conflict) ที่เรามักเจอ และอาจเป็นสาเหตุที่ สร้างความเครียด ให้เราโดยไม่รู้ตัว
ตัวการพวกนี้เองที่ทำให้เรื่องงานและชีวิตส่วนตัวของเรา “ปะปนกัน” จนวุ่นวาย มี 2 ประเภทหลักๆ คือ
"ความขัดแย้งจากงานสู่ครอบครัว"
(Work-family conflict)
เกิดขึ้นเมื่ อแรงกดดันจากบทบาทที่ทำงานขัดขวางการดำเนินชีวิตส่วนตัวที่บ้านของเรา เช่น
ทำงานล่วงเวลาหลายคืนติดต่อกันเพื่อทำงานที่สำคัญให้สำเร็จ ซึ่งเป็นงานที่ต้องใช้เวลานาน จนเราไม่สามารถทำงานบ้านในส่วนของเราให้เสร็จได้
มีอารมณ์ห รือมุมมองลบๆ เกิดขึ้นในระหว่างทำงาน หรือเผชิญกับความคาดหวังในงาน (Job Demands)
รวมถึงความกดดันในการทำงานอื่นๆ อย่างการ "แสร้งทำว่าไม่เป็นไร" หรือต้องปรับเปลี่ยนอารมณ์ของตัวเอง ทั้งที่ไม่ได้รู้สึกแบบนั้น เช่น
ต้องรักษาท่าทีเ ป็นมิตร แม้ต้องรับมือกับคนที่ทำงานหรือลูกค้าที่หยาบคาย
มีตารางเวลาทำงานที่ไม่พึงประสงค์ หรือรู้สึกว่างานล้นมือ
"ความขัดแย้งจากครอบครัวสู่ที่ทำงาน"
(Family-work conflict)
เกิดขึ้นเมื่อบทบาทที่บ้านรบกวนการทำงาน ตัวอย่างเช่น
พ่อแม่ที่มีลูกป่วยและต้องลางานกระทันหัน เพื่อไปรับลูกจากโรงเรียน
นั่นคือ บทบาทของเราในฐานะผู้ปกครองกำลัง รบกวนอีกบทบาท การทำงานในบริษัทของเรา
งานวิจัยพบว่า “ความขัดแย้งจากงานสู่ครอบครัว” (Work-family Conflict) นี่ล่ะ
ที่เป็นตัวการบ่อนทำลายความสัมพันธ์ เพราะมันมีส่วนเกี่ยวข้องกับ…
💔 “การที่คู่รักมีปฏิสัมพันธ์ที่ ไม่เป็นมิตร ต่อกัน”
💔 “รวมถึงการมีความพึงพอใจในชีวิตแต่งงานที่ลดลงด้วย”
(Bakker & Demerouti, 2013, Demerouti et al., 2005, Greenhaus & Powell, 2006)
Mission On มีแนวคิดทางจิตวิทยาที่สามารถอธิบายเรื่องนี้ได้มาเล่าสู่กันฟัง ติดตามได้ในบทความถัดไปของเราค่ะ…
แปลและดัดแปลงจากบทความที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ Psychology Today
เขียนโดย Elizabeth Dorrance Hall, Ph.D.
อ้างอิง:
[1] Psychology Today
