ใจเกินต้าน มาทำความรู้จักกับ ‘หน้าต่างความทนทาน’
(Window of Tolerance Part 1)
ทำไมเราถึง ทนไม่ไหว ใจบาง กับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ?
หลายๆ คนคงเคยสังเกต ในช่วงเวลาที่สุขภาพจิตใจของเราแข็งแรงดี แม้จะมีเรื่องเครียดๆ หรือเรื่องร้ายแรงเข้ามากระทบแค่ไหน เราก็สามารถจัดการและรับมือกับมันได้ด้วยดี หรือดำเนินชีวิตประจำวันของเราต่อไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่สภาพจิตใจหรืออารมณ์ของเรา ‘ไม่พร้อม’ แค่เพียงเรื่องเล็กๆ น้อย ๆ ที่เข้ามากระทบ ก็ทำให้บางคนรับมือไม่ไหว และแสดงออกด้วยอาการต่างๆ
เช่น โกรธ หงุดหงิด วิตกกังวล ฯลฯ หรือแม้แต่ชาชิน จนไม่สามารถตอบสนองต่อสถานการณ์ตรงหน้าได้ (Mindmypeelings.com, 2019)
Dr. Dan Siegel เรียก “สภาวะ” ที่เราสามารถดำเนินชีวิต จัดการและรับมือกับความเครียด หรือความวิตกกังวลในแต่ละวัน ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุดว่า Window of Tolerance
Window of Tolerance หรือโซนที่เราถูกกระตุ้นให้ตื่นตัวได้อย่าง เหมาะสม หรือ สมดุล มากที่สุด (Optimal Zone of Arousal)
หน้าต่าง “โซนสบาย” ของเรา
Window of Tolerance เมื่อพูดให้เห็นภาพแบบง่ายๆ มันคือ สภาวะที่เราสามารถ ประมวลผล หรือ รับมือ กับอารมณ์ที่รุนแรงได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด เมื่ออยู่ใ นสภาวะที่สมดุลนี้ เราจึงสามารถรับมือกับความต้องการ และความเครียดในชีวิตประจำวันได้ไม่ยาก
เป็นเหมือน “โซนสบาย” ที่เราสามารถ ปลอบประโลม และ ควบคุม สภาวะทางอารมณ์ของตัวเองได้ดี
(Mindmypeelings.com, 2019)
“โซนสบายๆ” รู้สึกอย่างไร?
Window of Tolerance ✔️ สภาวะของจิตใจที่มีความ สมดุล และ สงบ (Optimal Zone of Arousal) ✔️ รู้สึก ผ่อนคลาย และ ควบคุมตัวเองได้ ✔️ รู้สึกมั่นคง ตื่นตัว ปลอดภัย และอยู่กับปัจจุบันขณะ ✔️ สามารถ ใช้ชีวิตประจำวัน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ✔️ รับมือกับความเครียด ความท้าทาย หรือสถานการณ์ปัญหาต่างๆ ได้ด้วยดี
ชีวิตมันไม่ง่าย ยิ่งถ้ามีบาดแผลทางใจ
ส่วนใหญ่แล้ว เราทุกคนสามารถจัดการกับความเครียด-ความกดดัน ในชีวิตประจำวันได้ไม่ยาก
แต่สำหรับผู้ที่เคยมีบาดแผลทางใจ (Trauma) ความวิตกกังวล หรือปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ การอยู่ในโซนหรือสภาวะที่สมดุลนี้ อาจเป็นเรื่องยากและท้าทาย
รู้จัก “หน้าต่าง” ของตัวเอง เราก็ใช้ชีวิตได้ง่ายขึ้น
การทำความรู้จัก Window of Tolerance ของตัวเอง และสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นกับ ร่างกาย และ อารมณ์ ถือเป็นก้าวแรกที่สำคัญ เพราะความรู้นี้จะช่วยให้เราสามารถ ขยาย Window of Tolerance ของตัวเองให้กว้างขึ้นได้
ทำให้เรามี “โซนสบาย” ที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ ช่วยให้เรา ฟื้นตัว จากความเครียด-กดดันได้ดีมากขึ้นกว่าเดิม
โซน “นอกหน้าต่าง”
แน่นอนว่าเมื่อเจอ ความเครียด-ความกดดันมากๆ ในระหว่างการฟื้นตัวเราอาจจะเผลอหลุดออกนอกหน้าต่าง หรือ “โซนสบาย” ที่ว่ามานี้
และทำให้เราเข้าไปอยู่ในโซนหรือสภาวะที่ ควบคุมอารมณ์ได้ไม่ค่อยดี (Dysregulation) หรือควบคุมได้ยาก ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติมากๆ
จิตวิทยามีเทคนิค การกำกับควบคุมตัวเอง มากมายที่เราสามารถใช้เพื่อดึงตัวเองกลับมาที่ “โซนสบาย” ได้อีกครั้ง
ติดตามอ่านเรื่อง Dysregulation และเทคนิคที่เราจะดูแลตัวเองภายใต้สภาวะเหล่านี้ แล้วมาทำความรู้จักกับ ‘หน้าต่างความทนทาน’ ของตัวเองให้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิมในบทความถัดไปของ Mission On
บทความนี้แปลและดัดแปลงเนื้อหาบางส่วนมาจากเว็บไซต์ Mindmypeelings.com
บทความเรื่อง Understanding the Window of Tolerance and How it Affects You (2019)
อ้างอิง:
