“ตอบใช่ทั้งที่ในใจอยากตอบว่าไม่”
—นิสัยละเลยตัวเอง ที่เราควรหยุดทำ
กำลังละเลยตัวเอง อยู่หรือเปล่า?
พฤติกรรมต่อไปนี้กำลังกัดกร่อนความเชื่อใจที่เราควรมีให้ตัวเอง และทำให้เราเห็นคุณค่าในตัวเองน้อยลง
— Gordana Biernat, M.A.
ตอบตกลงว่าใช่ ทั้งๆ ที่อยากตอบว่า ‘ไม่’
Gordana Biernat ชี้ว่า ทุกครั้งที่เราตอบตกลง ในสิ่งที่ขัดต่อความต้องการ หรือความจำเป็นบางอย่างของตัวเอง
🚨 เรากำลัง “ไม่ซื่อสัตย์” กับความรู้สึกตัวเอง 🚨 และเลือกที่จะประนีประนอมด้วยการ “เก็บซ่อนตัวตน หรือความรู้สึกที่แท้จริงของตัวเองเอาไว้”
พฤติกรรมนี้อาจดูเหมือนเป็นความใจดีหรือการประนีประนอม
แต่ในระยะยาวมันกำลังกัดกร่อนความเชื่อใจที่เรามีให้ตัวเอง และทำให้เราเห็นคุณค่าในตัวเองน้อยลงเรื่อย ๆ
เส้นบาง ๆ ระหว่าง “ประนีประนอม” และ “ละเลยตัวเอง”
แน่นอนว่าการประนีประนอม (Compromise) เป็นสิ่งที่ดีต่อความสัมพันธ์
✔️ เพราะช่วยเสริมสร้างความผูกพัน และทำให้เราเคารพความต้องการของแต่ละฝ่ายได้อย่างสมดุล
❌ แต่ต้องไม่ละเลยความต้องการของตัวเอง เช่นเดียวกับใส่ใจคนอื่นด้วยว่า... อีกฝ่ายต้องการอะไร? ‘ทั้งเราและเขา’ ไม่ได้ละเลยความต้องการ หรือล่วงล้ำพื้นที่ของกันและกันใช่ไหม?
✔️ เพราะสิ่งสำคัญคือต้องมาจากความใส่ใจของทั้ง 2 ฝ่าย ไม่ใช่มาจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่ละเลยความต้องการของตัวเองอย่างสม่ำเสมอ
เพราะแท้จริงแล้วประนีประนอมจากทั้งสองฝ่ายคือดีมากกว่า (Compromise & Mutual Respect)
— Gupta, How compromise helps your relationship, according to a therapist (2023)
เบื้องหลังคำพูดว่า ‘ใช่’
🚨 เบื้องหลังคำว่า ‘ใช่’ ที่ฝืนใจ คือความกลัวการถูกปฏิเสธ (Fear of Rejection) 🚨 หรือความต้องการให้คนอื่นยอมรับ 🚨 ซึ่งการหันหลังให้ความต้องการของตัวเองอยู่เสมอ จะทำให้เราไม่เคยได้รู้เลยว่า... จริงๆ แล้วตัวเราต้องการอะไรกันแน่?
ลองเปลี่ยนมาฝึก “ตอบไม่” อย่างอ่อนโยน
ค้นหาความกล้า และลองตัดสินใจที่จะตอบว่า “ไม่”
การกำหนดขอบเขต (Boundaries) คือการตัดสินใจที่จะตอบว่า “ไม่” อย่างอ่อนโยน ด้วยความรักและความเข้าใจในตัวเอง
หากสิ่งนั้นขัดต่อความจำเป็น ข้อจำกัด หรือแม้แต่สุขภาพร่างกายและจิตใจของเราเอง
ตัวอย่าง:
ฝึกฝนตอบว่า “ไม่” เมื่อมันสอดคล้องกับข้อเท็จจริงของเรา เช่น “ฉันไม่ดื่ม เพราะฉันแพ้แอลกอฮอล์” “ฉันไม่อยากไปท ี่นั่น เพราะ…”
ยอมรับและเดินหน้าต่อไป
หากใครสักคนเลือกที่จะจากไป เพียงเพราะเราสื่อสารความต้องการของตัวเองว่า “ไม่”
Gordana Biernat ให้ข้อคิดที่ปลอบโยนว่า “นั่นอาจแสดงว่าพวกเขาไม่เคยสอดคล้องกับเส้นทางชีวิตของเราตั้งแต่แรก”
หรือเป็นไปได้ว่าการเติบโตทำให้ความต้องการของเราไม่สอดคล้องกันแล้ว และจงสบายใจได้ว่า มันไม่ใช่ความผิดของใคร
ค้นหาความกล้าที่จะ ‘ไม่ละเลยตัวเอง’ อีกต่อไป
การตั้งขอบเขตและการซื่อสัตย์กับตัวเองอาจไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะสำหรับบางคนมันมักจะมาพร้อมกับการเผชิญความกลัวที่ฝังลึกในใจ
ในฐานะนักจิตวิทยาการปรึกษา เราสามารถเป็นพื้นที่ปลอดภัยที่ช่วยคุณ:
✔️ สำร วจรากของความกลัว ที่ทำให้คุณรู้สึกผิดทุกครั้งที่ต้องปฏิเสธ ✔️ ทำความเข้าใจความต้องการที่แท้จริง ของคุณที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังคำว่า “ใช่” ✔️ ฝึกทักษะการตั้งขอบเขต (Boundaries Setting) อย่างมั่นคงและอ่อนโยน เพื่อให้คุณเคารพตัวเอง และได้รับการเคารพ-ให้เกียรติจากผู้อื่นอย่างเหมาะสม
“หยุดนิสัยละเลยตัวเอง” คือก้าวแรกสู่การเห็นคุณค่าตัวเองอย่างแข็งแกร่ง และมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อสุขภาพจิตใจ
พร้อมที่จะให้ความสำคัญกับตัวเอง และหยุดละเลยตัวเองแล้วหรือยัง?
อยากปรึกษานักจิตวิทยาหรือนักจิตบำบัดของเรา คลิกที่ลิงก์ด้านล่างบทความนี้
บทความนี้แปลและดัดแปลงเนื้อหาบางส่วนมาจาก
เว็บไซต์ Psychology Today
บทความเรื่อง Stop Abandoning Yourself: 10 Habits to End Now (2025) เขียนโดย Gordana Biernat, M.A.
เว็บไซต์ Psychology Today
บทความเรื่อง What to do when people repeatedly violate your boundaries (2024) เขียนโดย Sanjana Gupta (บรรณาธิการและนักเขียนบทความเกี่ยวกับสุขภาพจิต) รีวิวโดย Ivy Kwong, LMFT
อ้างอิง:
[1] Biernat, G. (2025, July 9). Stop abandoning yourself: 10 habits to end now. Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-essence-of-consciousness/202507/stop-abandoning-yourself-10-habits-to-break-now
[2] Ratson, M. (2024, December 2). What to do when people repeatedly violate your boundaries. Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-wisdom-of-anger/202412/what-to-do-when-people-repeatedly-violate-your-boundaries
