top of page

“วิธีแก้ไข” การสื่อสารเป็นพิษ

— เปลี่ยนจากปกป้องตัวเอง (แบบไม่เป็นมิตร) เป็นยอมรับและรับผิดชอบ





เคยสงสัยไหมว่า ทำไมเกือบทุกครั้งบทสนทนาเรื่องปัญหาความสัมพันธ์ของเรา ต้องจบลงด้วยการ

"หาคนผิด" เสมอ?


นักวิจัยด้านความสัมพันธ์จาก The Gottman Institute ชี้ว่าหนึ่งใน "สี่อัศวิน" ที่สามารถทำลายความสัมพันธ์จนนำไปสู่จุดจบอย่าง การหย่าร้าง หรือ เลิกรา ได้คือการสื่อสารแบบ 'ปกป้องตัวเอง' (Defensiveness) หรือการต่อต้านในแบบที่ไม่ค่อยเป็นมิตรเท่าไหร่

อ่านเรื่อง ‘อัศวินตัวที่ 3’ หรือการปกป้องตัวเอง ได้จากโพสต์ “4 รูปแบบการสื่อสารที่เป็นพิษ” ของ Mission On




จัดการกับ ‘อัศวิน’ ตัวที่ 3


‘การปกป้องตัวเอง’ หรือ การแก้ตัว แสดงความขุ่นเคือง ต่อต้าน! เพื่อยืนยันว่าเราเป็นฝ่ายที่ถูกต้อง (Righteous Indignation)


หรือการเล่นบทเหยื่อ และกล่าวโทษอีกฝ่ายเพื่อปกป้องตัวเอง เมื่อรับรู้ว่าอีกฝ่ายกำลังโจมตี ต่อว่า หรือตำหนิเรา หลายๆ คนมักเลือกที่จะตั้งรับแบบนี้


แต่ปัญหาคือ พฤติกรรมแบบนี้ไม่เคยช่วยแก้ปัญหาใดๆ ที่เกิดขึ้นในความสัมพันธ์ได้เลย


การสื่อสารเป็นพิษที่ทำลายความสัมพันธ์ มักแสดงออกในรูปของพฤติกรรมเหล่านี้: 🚨 หาข้อแก้ตัวทันที 🚨 แสดงความขุ่นเคืองหรือต่อต้าน 🚨 เล่นบทเหยื่อเพื่อ 'กล่าวโทษอีกฝ่าย' ในสิ่งที่เกิดขึ้น

การปกป้องตัวเองด้วยการ ‘กล่าวโทษอีกฝ่าย’ แท้จริงแล้วมันคือการสื่อสารเป็นพิษ ที่บอกว่า:
"ปัญหาไม่ได้อยู่ที่ฉัน แต่อยู่ที่เธอ"


ยิ่งเราพยายามปกป้องตัวเองมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งเป็นการ 'ปัดความรับผิดชอบ' และทำให้ความขัดแย้งยิ่งบานปลายออกไป เพราะอีกฝ่ายจะรู้สึกว่าตนเองกำลังถูกโจมตีอยู่ตลอดเวลา



‘ยาแก้พิษ’ สำหรับอัศวินตัวที่ 3


The Gottman Institute แนะนำว่า 'ยาแก้พิษ' ที่ทรงพลังที่สุดสำหรับการสื่อสารแบบปกป้องตัวเอง คือ "การยินยอมที่จะรับผิดชอบในส่วนของตัวเอง" แม้จะเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของความขัดแย้งนั้นก็ตาม สิ่งนี้ไม่ได้แปลว่าเราเป็นฝ่ายยอมรับความผิดทั้งหมด แต่เป็นการสื่อสารที่บอกว่า

“ฉันรับรู้ถึงส่วนที่ฉันต้องรับผิดชอบในเรื่องนี้” ภายใต้ความสัมพันธ์ที่เรามีส่วนรับผิดชอบร่วมกัน

ลอง 'ถอนพิษ' ด้วยการฝึกใช้ประโยคนี้:


❌ หลีกเลี่ยงประโยค ปกป้องตัวเอง (Defensiveness) แบบนี้

"ที่เราไปสาย ไม่ใช่ความผิดของฉัน แต่มันเป็นเพราะคุณต่างหาก คุณชอบแต่งตัวในนาทีสุดท้ายเสมอ"

✔️ ถอนพิษด้วย 'ยอมรับ และ รับผิดชอบ' (Antidote)

"ฉันไม่ชอบไปสายนะ แต่คุณพูดถูกว่า เราไม่จำเป็นต้องออกเดินทางแต่เช้าขนาดนี้เสมอไปหรอก ฉันคิดว่าเรายืดหยุ่นให้กันและกันได้"



‘ยาถอนพิษ’ ที่ได้ผลดี


💡 ข้อสังเกตสำคัญ


เมื่อร่วมแสดงความรับผิดชอบและยอมรับว่า “เราก็อาจเป็นฟันเฟืองตัวหนึ่ง” ที่ทำให้ความขัดแย้งเกิดขึ้น เช่น พยายามที่จะออกจากบ้านเช้าเกินไป


แม้ว่าจะได้แสดงความต้องการของตัวเองอย่างจริงใจ ตรงไปตรงมา ด้วยว่า “ไม่ได้ชอบการไปสาย”


✔️ แต่บทสนทนานี้ ‘ช่วยเซฟความสัมพันธ์’ ไม่ให้เกิดความขัดแย้งที่บานปลาย จนเกินควบคุม

💡 ‘ถอนพิษ’ ให้กันและกัน


ด้วยการสื่อสารให้อีกฝ่ายเข้าใจด้วยว่า “เรารับรู้ถึงส่วนที่เราต้องรับผิดชอบ”


มันไม่ใช่ความผิดของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง และเราไม่ได้มีเจตนาร้ายใดๆ ที่จะ ‘โยนความผิด’ ให้อีกฝ่าย


✔️ จากตรงนี้เองที่ทำให้บทสนาของเรา จะไม่ต้องลงเอยด้วยความขัดแย้ง ✔️ แต่นำไปสู่การประนีประนอม สื่อสารกันได้อย่างเข้าใจกันและกันมากขึ้น



สื่อสารอย่างเข้าใจ — จากความขัดแย้งสู่การประนีประนอม


เมื่อเราสื่อสารด้วยการยอมรับและรับผิดชอบ:

✔️ ลดกำแพง: อีกฝ่ายจะรู้สึกว่าไม่ได้ถูกโจมตี และพร้อมที่จะรับฟังมากขึ้น ✔️ เปิดทางแก้ปัญหา: บทสนทนาจะเปลี่ยนจากการหาคนผิด ไปสู่การ ประนีประนอม และสร้างความเข้าใจร่วมกัน

การเปลี่ยนจากการ ปกป้องตัวเอง เป็นการ ยอมรับและรับผิดชอบ สำหรับบางคนอาจไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะมันต้องอาศัย 'ความกล้า' และ 'ความเข้าใจ' รูปแบบการสื่อสารที่มีอยู่ในความสัมพันธ์เราอย่างลึกซึ้ง




รู้ว่าต้องเปลี่ยน แต่ไม่รู้จะ 'เริ่ม' อย่างไร?


ที่ Mission On นักจิตวิทยาการปรึกษา/นักจิตบำบัดของเรา ช่วยคุณได้แบบนี้

✔️ ค้นหารูปแบบการสื่อสารที่เป็นพิษในความสัมพันธ์ ✔️ สร้างความเข้าใจว่าอะไรคือตัวกระตุ้น (Trigger) ที่ทำให้คุณต้อง 'ปกป้องตัวเอง' ✔️ ฝึกทักษะการสื่อสารเชิงรุก (Proactive communication) หรือคาดการณ์และฝึกซ้อมการสื่อสารไว้ล่วงหน้า เพื่อให้คุณสามารถใช้ 'ยาแก้พิษ' ได้อย่างมีประสิทธิภาพในสถานการณ์จริง

การสื่อสารที่ดีเริ่มต้นจากการเข้าใจตัวเอง และ Mission On พร้อมที่จะเป็นพื้นที่ปลอดภัยในการสำรวจและเปลี่ยนแปลงรูปแบบการสื่อสารเหล่านี้ เพื่อให้คุณสามารถพัฒนาความสัมพันธ์ได้อย่างดีต่อใจ และเติบโตไปด้วยกันได้อย่างแข็งแรง


อยากปรึกษานักจิตวิทยา หรือนักจิตบำบัดของเรา คลิกที่ลิงก์ด้านล่างบทความนี้




ติดตามอ่าน วิธีการรับมือกับอัศวินตัวที่สี่ ได้ในบทความ "การสื่อสารที่เป็นพิษ" ตอนที่ 5


บทความนี้แปลและดัดแปลงเนื้อหาบางส่วนมาจาก

  • เว็บไซต์ The Gottman Institute

    บทความเรื่อง The Four Horsemen: The Antidotes (2013, Updated in 2024) เขียนโดย The Gottman Institute’s Editorial Team


อ้างอิง:

[1] The Gottman Institute’s Editorial Team. (2013, April 26). The Four horsemen: The antidotes. The Gottman Institute. https://www.gottman.com/blog/the-four-horsemen-the-antidotes/





รู้จักกับนักจิตวิทยาการปรึกษาและนักจิตบำบัด



นัดพบนักจิตวิทยาการปรึกษาและนักจิตบำบัด

 
bottom of page